Thiền có nhiều loại. Các khóa học, lớp học về thiền cũng thường diễn ra ở nhiều nơi, do nhiều cá nhân hay tổ chức khác nhau mở ra. Nhưng chỉ tới lúc vô tình xem được thông tin về khóa thiền Vipassana và hiểu Vipassana là pháp thiền như thế nào thì Chap mới quyết định sẽ theo học phương pháp thiền này. Không phải tự nhiên mà Vipassana được chọn, không chỉ bởi Chap mà là hàng trăm ngàn người trên thế giới trong suốt nhiều thế kỷ. Dĩ nhiên, mỗi người sẽ có cho mình những lí do riêng để chọn lựa pháp thiền này. Còn đối với Chap, đó là 4 lí do dưới đây:
- Vipassana là phương pháp thiền quán chứ không phải thiền định
Thiền định thường được thực hiện bằng cách tập trung vào hơi thở hoặc một đối tượng cụ thể nào đó để làm dịu tâm trí, phát triển sự chú tâm và tĩnh lặng. Nhờ thiền định mà tâm chúng ta trở nên an định hơn, bớt đi những xáo trộn bị phát sinh bởi những suy nghĩ lăng xăng. Thiền định có thể giúp con người ta có được sự định tâm, làm phát sinh cảm giác an lạc.
Dù vậy, tâm an thôi thì chưa đủ. Sự an ổn đó có thể dễ dàng bị phá vỡ nếu điều bất như ý nào đó từ bên ngoài xuất hiện và tác động lên chúng ta. Lúc này, với trí tuệ phát sinh nhờ thiền quán, ta hiểu được bản chất vô thường, khổ, vô ngã của vạn vật và thói quen cố hữu của tâm là bám chấp, phân biệt, ưa thích cảm giác dễ chịu, ghét bỏ cảm giác khó chịu, tự tạo khổ đau cho chính mình mà không hay. Từ đó, chúng ta mới khám phá vào tận gốc rễ của thân và tâm, xóa bỏ những bất tịnh tinh thần ẩn sâu trong tâm thức mình. Nhờ vậy, sự an lạc có được mới vững vàng và không dễ dàng lay chuyển.
- Vipassana nghĩa là “thấy sự việc đúng như thật”
Ý nghĩa của tên gọi này chính là điều thuyết phục nhất đối với Chap. “Thấy sự việc đúng như thật” nghe có vẻ đơn giản vậy nhưng thực tế thì hầu như ít ai làm được điều đó. Một sự việc xảy ra, thay vì chỉ nhìn nó đúng như thật, chúng ta lại thường khiến nó trở nên méo mó theo cách đón nhận của riêng mình. Điều ta ưa thích thì chưa chắc người khác cũng ưa thích. Điều ta ghét bỏ, chưa chắc mọi người cũng thấy vậy. Cùng một sự vật mà người thì ưa thích, người thì ghét bỏ, vậy có chắc nó đã được chúng ta nhìn nhận theo đúng bản chất “sự vật đó chỉ là sự vật đó mà thôi”?
Có thể thấy sự vật đúng như thật thì con người ta mới không phát sinh thêm những bất tịnh tinh thần. Tâm không bị xáo trộn bởi những buồn vui, thăng trầm khi đối mặt với đời. An lạc từ đó mà có mặt. Vậy sao có thể bỏ qua phương pháp hướng con người ta tới điều này?
- Vipassana được giảng dạy dựa trên giáo pháp của đức Phật
Nhắc tới giáo pháp của đức Phật, nhiều người có thể cho rằng nó chỉ dành cho những người tu. Với Chap, giáo pháp đơn giản là con đường mà Phật đưa ra để giúp con người ta thoát khỏi khổ đau, phiền não. Một khi chúng ta còn chưa hài lòng với cuộc sống hiện tại, còn chất chứa trong lòng những lo âu, bất tịnh thì khi đó chúng ta còn phải tìm cách để thoát khỏi hay chuyển hóa chúng. Vậy nên, giáo pháp mà đức Phật chỉ dạy có giá trị với bất kỳ ai còn chưa tìm thấy bình yên và hạnh phúc trong đời này.
Cũng chính vì vậy, Vipassana không đơn giản chỉ là một phương pháp ngồi thiền đơn thuần. Vipassana còn là một nghệ thuật sống, để làm sao an lạc không chỉ có mặt mỗi khi ngồi thiền mà hiện hữu ngay cả khi khó khăn, thách thức của cuộc đời ập đến.
- Vipassana là pháp thiền không có tôn giáo và dành cho tất cả mọi người
Nhắc tới đức Phật và giáo pháp của Ngài ở trên chắc không ít người đang e ngại vấn đề tôn giáo. May mắn thay, Vipassana lại là phương pháp thiền phi tôn giáo. Bất cứ ai cũng có thể thiền được mà không nhất thiết phải là Phật tử hay là người xuất gia tu hành. Khóa thiền Vipassana mà Chap tham gia ở trung tâm UNESCO – Bồi dưỡng Kỹ năng sống (Ucenlist) thậm chí còn yêu cầu các thiền sinh tạm ngưng mọi hình thức cầu nguyện, cúng bái, hay các nghi lễ tôn giáo để trải nghiệm Vipassana một cách công bằng trong sự thuần khiết của nó.
Bạn thấy đó, dù bạn là một tín đồ của tôn giáo nào đó không phải Phật giáo, hay thậm chí là chẳng theo tôn giáo nào cả, thì bạn vẫn có thể thực hành Vipassana. Vipassana không phải là phương pháp mang tính chất thờ phụng, lễ bái một vị Tiên, Thánh hay Trời, Phật nào cả. Vipassana hướng con người ta tới cách thức đón nhận mọi biến đổi của vạn vật bằng tâm thế bình thản, thông qua cảm nghiệm trực tiếp những cảm giác thực thụ trên thân luôn liên hệ và chi phối tâm. Từ đó, ta luyện tập việc quan sát mà không phản ứng lại với bất kỳ cảm giác tốt đẹp hay khó chịu nào để giữ tâm được quân bình và an lạc.
Trên đây là 4 lí do để Chap lựa chọn Vipassana. Nhưng quan trọng hơn là Chap đã thực hành và trải nghiệm phương pháp thiền này để hiểu Vipassana thực sự là như thế nào, mang tới những thay đổi cụ thể ra sao. Đó mới là điều giúp Chap tiếp tục bước tiếp cùng với Vipassana tới thời điểm hiện tại. Bạn cũng thử một lần trải nghiệm pháp thiền này và tự cho mình câu trả lời phù hợp nhé!
Little Chap
------------
Email: Thongdiep.hoitho.vn@gmail.com
Fanpage: https://www.facebook.com/debiettadangsong
- Bình tâm giữa bão giông cuộc đời - 14/03/2020
- Khẩu trang Remask – giải pháp cho sức khỏe và môi trường thời dịch bệnh - 09/02/2020
- Bí quyết nào để trở nên thành công? - 31/12/2019
Có 2 điều mình chưa hiểu (trong lý do 1 và lý do 4):
Ở lý do thứ nhất: Thiền định và Thiền quán khác nhau thế nào. Mình hay nghe từ “quán hơi thở” nhưng đọc lại thấy quán hơi thở là thiền định. Vậy Thiền quán là gì?
Ở lý do thứ 4: Vipassana là pháp thiền phi tôn giáo. Vậy nghe trong video tôi thấy vị thầy thường đọc một câu gì đó nhắm mang an lạc đến cho chúng sinh. Mình phải hiểu điều ấy thế nào, có phải là một lời cầu nguyện không
Cám ơn
Cảm ơn bạn đã đặt câu hỏi, mình xin chia sẻ như sau:
– Ở vấn đề thứ nhất, như ở bài viết, mình cũng đã chia sẻ sự khác biệt cơ bản giữa thiền định và thiền quán. Nếu bạn chưa nắm rõ có thể tham khảo theo bài viết này để hiểu thêm, vì giải thích qua một vài câu nói là khá khó: https://thuvienhoasen.org/a23430/so-luoc-su-khac-biet-giua-thien-chi-va-thien-quan.
– Ở vấn đề thứ hai, những câu bạn nghe đơn giản chỉ là lời cầu chúc của thiền sư dành cho mọi người. Đó có thể coi là một lời cầu nguyện xuất phát từ một người đã tìm thấy an lạc trong cuộc sống và cũng mong cho mọi người cũng được như vậy.